Boşanma ve Çocuk Psikolojisi

Çocuk henüz erken yaştayken anne-babanın boşanması, birçok neden bakımından aileleri tedirgin eden bir durumdur. Akla gelen ilk sorular, çocuğa durum nasıl anlatılmalı, ilk ayrılığı nasıl yaşantılayacak ve ne şekilde etkileneceği yönündedir.. Bazen, aileler, çocukları etkilenmesin diye durumu açıklamktan kaçınır veya farklı açıklamalarda bulunmayı tercih ederler ancak, yaşananlar ne kadar yansıtılmasa da, çocuk aile içerisinde olanları hisseder. Bu hissedilen rahatsız edici duruma anlam verememek, bir belirsizlikle yaşamak, genelde çocuklar için başedilmesi daha güç bir durumdur. Burada dikkat edilmesi gereken unsur ise, çocuğu ilgilendirmeyen kişisel olayları aktarmadan durumu açıklamaktır. Başka bir deyişle, anne veya babanın öznel olarak ilişkiye yönelik rahatsızlıkları ve üzüntüleri yerine, ayrılığı ve beraberinde getireceklerini anlatmak önemlidir.

Konuşmayı gerçekleştirmeden önce anne ve babanın baş başa oturup nasıl bir açıklama yapacakları ile ilgili anlaşmaları gerekir. Çocuğun yaşına bağlı olarak kısa ve açık cümleler kullanmak uygun olacaktır. Anne ve babanın ortak bir dil kullanması, çocuğun karmaşa yaşamasını bir nebze azaltacaktır. “Anne ve baba artık eskisi gibi sık görüşmemeye ve birlikte yaşamamaya karar verdi” gibi bir cümleden sonra, durumun kendisiyle alakalı olmadığını ve onu çok sevdiklerini belirtmeleri uygun olacaktır.

Hangi günler annesiyle kalacağını, hangi günler ise babasına gideceğini bu konuşma esnasında belirtmek, çocuğun endişesini azaltacak; her ikisiyle de görüşeceği günlerin olması ve bunun önceden söylenmesi, “ya annemi/babamı bir daha göremezsem?” sorusunun yaratacağı kaygıdan uzaklaşmasına imkan sağlayacaktır. Çocuk bu ayrılığı önemli bir düzen değişikliği olarak da yaşayacaktır. Bu nedenle, ebeveynlerden birinin öncesinde birlikte yaşanan evde yaşamaya devam etmesi oldukça önemlidir. Gerçekleşen birçok değişikliğin içerisinde, çocuğun alışık olduğu bir ortamı korumak gerekir; odası, oyuncakları ve diğer nesne ve mekanlar bir evde aynı kalırsa, çocuğa sığınabileceği tanıdık bir ortam sağlanmış olur. Yeni bir düzene alışırken, herşeyin bir anda değişmesi, kendisine korunaklı ve güvenli bir ortam yaratmasını zorlaştırabilir.

Bu süreç içerisinde, çocuğa, oluşabilecek tüm düzen değişiklikleri önceden anlatılmalıdır. Okul değiştirmemesi ve aynı arkadaşları koruyabilmesi de oldukça önemlidir. Çocuğun hayatında önemli bir yer taşıyan alanlara yönelik bir düzen değişiklikleri gerçekleştirilecek ise, bunun önceden konuşulması, duruma hazırlanabilmesi bakımından gerekli olacaktır. Tüm bu aşamalarda ve süreç boyunca çocuğa konuyla ilgili ne hissettiğini sormak gerekir. Üzüntüsünü, korkularını, endişelerini anlatabilmesi ve sorular sorabilmesi onu rahatlatacaktır. Çocuk kaç yaşında olursa olsun, bu süreci yaşantılamakla ilgili düşünce ve duygularını paylaşabileceği bir alana ihtiyaç duyar. Bütün bu sürecin etkin yönetilebilmesi için uzman bir psikolog gözetiminde yapılması önerilir.